Utrata pracy to trudny moment w życiu – wiąże się nie tylko z emocjonalnym obciążeniem, ale i koniecznością załatwienia wielu spraw urzędowych. Jedną z form wsparcia oferowanych przez państwo jest zasiłek dla osób bezrobotnych. Wbrew obiegowym opiniom, nie każda osoba rejestrująca się w urzędzie pracy otrzyma to świadczenie. Obowiązują ścisłe zasady, a procedura potrafi być bardziej skomplikowana, niż może się wydawać. Wyjaśniamy, kto może liczyć na zasiłek w 2025 roku, jakie są warunki jego otrzymania i na jak długo przysługuje pomoc finansowa.
Komu przysługuje zasiłek?
Prawo do zasiłku dla bezrobotnych nie jest automatyczne. Aby je uzyskać, należy spełnić kilka istotnych kryteriów. Najważniejsze z nich to udokumentowanie co najmniej 365 dni pracy zarobkowej w ciągu ostatnich 18 miesięcy przed rejestracją w urzędzie pracy. Co ważne, dochód uzyskany w tym okresie musi być równy co najmniej wynagrodzeniu minimalnemu, a od wynagrodzenia muszą być odprowadzone składki na Fundusz Pracy.
Do okresów wliczanych w ten czas mogą należeć nie tylko etaty, ale także umowy cywilnoprawne (np. zlecenia), prowadzenie działalności gospodarczej (jeśli były odprowadzane składki), służba wojskowa czy urlop wychowawczy – o ile występował tuż przed rejestracją jako osoba bezrobotna. Z kolei umowa o dzieło lub działalność bez składek na Fundusz Pracy nie daje prawa do świadczenia.
Kiedy świadczenie nie przysługuje?
Istnieją sytuacje, w których mimo spełnienia części warunków, zasiłek nie zostaje przyznany od razu lub w ogóle. Jeśli do rozwiązania stosunku pracy doszło z winy pracownika albo na mocy porozumienia stron bez istotnego powodu, świadczenie może być przyznane dopiero po 90 dniach od rejestracji – i będzie wypłacane krócej.
Ponadto, osoby prowadzące działalność gospodarczą bez opłacania składek na Fundusz Pracy lub pracujące wyłącznie na podstawie umów o dzieło, również nie spełniają ustawowych warunków. Rejestracja w urzędzie pracy nie wystarczy – potrzebne jest odpowiednie udokumentowanie wcześniejszej aktywności zawodowej i składkowej.
Kwota i czas trwania zasiłku
Wysokość zasiłku zależy od długości stażu pracy – im więcej lat aktywności zawodowej, tym wyższe świadczenie. Wyróżnia się trzy poziomy:
- osoby z doświadczeniem poniżej 5 lat otrzymują najniższy zasiłek,
- osoby z 5–20-letnim stażem – świadczenie podstawowe,
- osoby z ponad 20-letnim stażem – zasiłek podwyższony.
Świadczenie wypłacane jest maksymalnie przez 180 lub 365 dni – ten dłuższy okres przysługuje mieszkańcom regionów z wysokim poziomem bezrobocia. Należy również pamiętać, że po trzech miesiącach wysokość zasiłku obniża się, co ma na celu motywowanie do aktywnego szukania zatrudnienia.
Aby otrzymać zasiłek, należy się zarejestrować w urzędzie pracy – osobiście lub online – i przedstawić niezbędne dokumenty: świadectwa pracy, zaświadczenia o zarobkach i składkach, a w razie potrzeby także inne dokumenty potwierdzające np. służbę wojskową czy urlop wychowawczy. W razie odmowy świadczenia urząd wystawia decyzję z możliwością odwołania.
Kiedy można stracić prawo do zasiłku?
Zasiłek może zostać wstrzymany lub cofnięty w trakcie jego pobierania. Może do tego dojść m.in. w wyniku nieusprawiedliwionej nieobecności na spotkaniu w urzędzie, odmowy udziału w aktywizacji zawodowej czy zatajenia zmian w sytuacji życiowej. Również nielegalna praca może skutkować utratą zarówno zasiłku, jak i statusu osoby bezrobotnej.
Zasiłek dla bezrobotnych to wsparcie przejściowe – nie zastąpi stałego źródła dochodu, ale może być istotnym zabezpieczeniem w okresie przejściowym. Warto znać obowiązujące zasady i unikać błędów, które mogą przekreślić szansę na uzyskanie tej pomocy.
